پراکنش فضایی شاخص های توسعه در شهرستان های ایران با استفاده از رتبه بندی ترکیبی
نویسندگان
چکیده مقاله:
تغییرات اجتماعی- اقتصادی دهههای اخیر عدم تعادل ناحیهای و تمرکز بیش از حد امکانات در برخی نقاط (کوژهای توسعه) و محرومیت دیگر نقاط (مغاک عقبماندگی) را در پی داشته است. برای تعدیل در پراکنش شاخصهای توسعه، برنامهریزی جامع توسعهپذیری مناطق با هدف ارایهی الگوی مناسب برای توزیع متعادل خدمات، جمعیت و سکونتگاهها (تعادل فضایی) ضرورت مییابد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی و سنجش درجهی توسعه یافتگی یا نحوهی برخورداری شهرستانهای کل کشور از 30 شاخص ترکیبی؛ جمعیتی، کالبدی، زیربنایی، اجتماعی– اقتصادی و بهداشتی– درمانی است، جامعهی آماری پژوهش، 336 شهرستان کشور بر اساس آمار سال 1385 میباشد. بر این اساس 30 شاخص مورد بررسیبا بهرهگیری از روشهای متداول سنجش سطح توسعهیافتگی شامل تحلیل عاملی، تاپسیس و موریس مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل از تحلیلهای صورت گرفته با استفاده از روش میانگین رتبهای ترکیب گردیده است. برای نیل به این مهم، شاخصهای مورد مطالعه با استفاده از روش تحلیل عاملی به 8 عامل تقلیل یافته و به صورت ترکیبی در عوامل معنی دار ارائه گردیدهاند. بر این اساس از عامل اول و دوم که دارای درصد بارگیری بالاتر از 10 درصد بودند؛ استفاده شده و بقیهی عوامل از تحلیل حذف شدند. همچنین با بهرهگیری از شاخص ترکیبی موریس و تکنیک تاپسیس چهار سطح برخورداری مشخص و نحوهی پراکنش شهرستانها در سطوح ارائه شده تشریح گردیده است. نهایتاً با استفاده از اولویتبندی رتبهها روشهای مذکور ادغام و سطوح چهارگانه برخورداری (ورابرخوردار، فرابرخوردار، میان برخوردار و فروبرخوردار) ایجاد و جایگاه هر یک از شهرستانها در این سطوح مشخص شده است. نتیجهی حاصل از رتبهبندی نهایی نشان میدهد که 112 شهرستان سطح میان برخوردار و 90 شهرستان فروبرخوردار بیشترین تعداد شهرستانهای کشور را به خود اختصاص دادهاند.
منابع مشابه
شناسایی مناطق محروم ایران با استفاده از رتبه بندی ترکیبی
توسعه یکپارچه منطقه ای از موضوعات اساسی در برنامه ریزی منطقه ای است که به عنوان یکی از پیش‌نیازهای مهم توسعه پایدار انسانی محسوب می گردد و بر توازن شرایط زندگی و جنبه های گوناگون توسعه برای تمامی مردم در سطح کشور تأکید می نماید. به منظور اتخاذ تصمیمات مقتضی برای توسعه متعادل مناطق، برنامه ریزان نخست باید وضع موجود مناطق مختلف را از نظر سطح توسـعه بررسی و تحلیل نمایند. پژوهش حاضر، از نوع تحلیلی ...
متن کاملتحلیل فضایی و سطح بندی شاخص های بهداشتی- درمانی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهرستان های استان آذربایجان شرقی)
عموماً سطح توسعه یافتگی در بین بخش های مختلف اقتصادی یک کشور همانند مناطق آن یکسان نمی باشد، بلکه در بخشهای آموزشی، خدمات بهداشت و درمان، خدمات و رفاه اجتماعی، کشاورزی و صنعت یک کشور عدم تجانس و ناهمگنی به چشم می خورد. یکی از مسایل و معضلاتی که پیش روی برنامه ریزان منطقه ای وجود داشته، رشد و توسعه نابرابر مناطق است، به طوری که با نگاه به توزیع فضایی خدمات در مناطق مشخص می شود که این فعالیت ها به...
متن کاملرتبه بندی شهرستان های استان خراسان رضوی از نظر شاخص های توسعه یافتگی با استفاده از روش تحلیل عاملی
رشد و توسعه به عنوان یک مقوله ی اقتصادی- اجتماعی، نخست به وسیله اقتصاددانان مطرح شد و سپس به علوم دیگر راه یافت. هدف اصلی توسعه کاهش نابرابری های منطقه ای و تسریع رشد اقتصادی است. سطح بندی و رتبه بندی با استفاده از روش های علمی باعث شناخت نابرابری های ناحیه ای می شود. شناخت و بررسی توانایی ها و امکانات نواحی و رتبه بندی آن ها، نخستین گام در برنامه ریزی و توسعه نواحی به شمار می رود. این پژوهش از...
متن کاملرتبه بندی قطعات جاده های برونشهری با استفاده از ترکیب شاخص شدت تصادفات و ممیزی ایمنی
یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در کشور تصادفات است به همین دلیل بررسی تصادفات و مشکلات ایمنی راهها از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. تصادف در اثر سه عامل انسان، راه و محیط اطراف و وسیله نقلیه ممکن است رخ دهدکه هریک از عوامل به تنهایی و یا مشترک با عوامل دیگر در وقوع آن سهم دارند. عامل راه و محیط اطراف با استفاده از شناسایی به موق...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره شماره 17
صفحات 1- 14
تاریخ انتشار 2015-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023